یکی از انواع تیرآهن هایی که در ساخت و ساز مورد استفاده قرار می گیرد “تیرآهن هاش” است که به آن تیرآهن بال پهن نیز گفته می شود. در مقالات قبلی به طور مفصل در مورد تیرآهن ها صحبت کردیم. در این مقاله قصد داریم به معرفی تیرآهن بال پهن بپردازیم و از مزایا و معایب و البته روش تولید آن اطلاعاتی را در اختیار شما قرار دهیم.
پیشنهاد می کنیم ابتدا مقاله آشنایی با 4 نوع تیرآهن و مزایای استفاده از آنها را مطالعه کنید تا با تیرآهن ها بیشتر آشنا شوید.
تیرآهن هاش چیست؟
تیرآهن هاش را می توان یکی از مهم ترین مصالح مورد استفاده در ساخت و ساز نامید که نقش مهمی در اسکلت بندی ساختمان ها دارند.
تیرآهن هاش پروفیل نورد شده ای در سایزهای 100 تا 1000 میلیمتر است که معمولا با طول 12 متر تولید می شود. تفاوت این تیرآهن با تیرآهن های معمولی در این است که بال بلندتر و پهن تری دارند و دلیل نامگذاری این تیرآهن ها به تیرآهن بال پهن نیز همین ویژگی است.
اندازه بال و ارتفاع این تیرآهن ها تقریبا برابر است و به شکل H هستند. برابری اندازه بال و ارتفاع این تیرآهن باعث مقاومت بالای این محصول شده است.
اولین تیرآهن هاش(H) تولید شده
شرکت بثهلم (Bethlehem) که یک کارخانه تولید تیرآهن بود همیشه به دنبال ابتکار و تحول در این زمینه بود. این شرکت پس از تلاش های بی وقفه توانست در اوایل قرن 20 با تولید تیرآهن هاش تحولی بزرگی در این زمینه به وجود بیاورد.
تولید این مدل از تیرآهن تحول بزرگی در صنعت فولاد و ساخت و ساز به وجود آورد. در واقع این اختراع در حدی مهم بود که روی لوگوی این شرکت نیز حک شد.
انواع تیرآهن هاش
- تیرآهن هاش سنگین
- تیرآهن هاش سبک
- تیرآهن هاش فوق سنگین (HEM~IPBV)
تیرآهن هاش سنگین:
تیرآهن هاش سنگین، با ارتفاع مقطع ۱۰۰ الی ۱۰۰۰ میلیمتر و طول بال ۱۰۰ الی ۳۰۰ میلیمتر تولید می‌شود. این تیرآهن با نام‌های IPBV یا HEB هم شناخته می شود و ضخامت بال‌های این نوع در مقایسه با هاش سبک بیشتر است. در واقع این نوع از تیرآهن هاش از پر فروش ترین ها در جهان به حساب می آید.
تیرآهن هاش سبک:
IPBL یا HEA نام‌های دیگر تیرآهن سبک است. این نوع تیرآهن از سایز ۱۰۰ الی ۱۰۰۰ میلیمتر، ارتفاع مقطع ۹۶ الی ۹۹۰ میلیمتر و طول بال ۱۰۰ الی ۳۰۰ میلیمتر تولید می‌شود. عمده تفاوت این تیرآهن ها در وزن است. در واقع وزن این تیرآهن ها به ضخامت بال, جان و طول مقطع آنها بستگی دارد.
تیرآهن هاش فوق سنگین (HEM~IPBV):
علامت V در این تیرآهن، به معنای وزن سنگین آن است. این نوع تیرآهن در سایزهای ۱۰۰ الی ۱۰۰۰ میلیمتر، ارتفاع مقطع ۱۲۰ الی ۱۰۰۸ میلیمتر و طول بال ۱۰۶ الی ۳۰۲ میلیمتر تولید می‌شود.
مزایا استفاده از تیرآهن هاش
- به دلیل بزرگ بودن سطح مقطع و برابری پهنای بال با ارتفاع تیر از این تیرآهن ها می توان برای ستون ها و تکیه گاه ها استفاده کرد.
- مقاومت این تیرآهن در برابر حرکات زلزله و نیروهای مختلف تضمین شده است.
- به دلیل نصب آسان, سرعت کار را افزایش می دهد.
- میزان مصرف آهن و احتمال خطا با استفاده از تیرآهن های هاش کاهش می یابد.
- باعث کاهش چشمگیر هزینه ها می شود.
- به دلیل همین ویژگی ها در صنایعی مانند کشتی سازی, سدسازی و پل سازی و در پالایشگاه ها مورد استفاده قرار می گیرد.
معایب
- این تیرآهن ها در دمای بالا مقاومت خوبی ندارند
- این تیرآهن ها در برابر خوردگی مقاومت مورد انتظار را ندارند و به همین دلیل باید برای تامین حفاظت سازه مورد نظر هزینه اضافی در نظر گرفت.
- جوش تیرآهن هاش در سازه‌های فولادی، هزینه‌های نسبتاً بالایی دارد.
تفاوت تیرآهن معمولی و هاش
- بین این دو نوع تیرآهن تفاوت های زیادی وجود دارد که واضح ترین آن شکل ظاهری است. تیرآهن های معمولی به شکل I هستند در حالی که تیرآهن هاش بهش کل H است.
- تیرآهن های معمولی مدت هاست که دیگر کاربردی ندارند و مورد استفاده قرار نمی گیرند. اما در زمان هایی که استفاده از آنها رایج بود دارای طول محدودی بودند.
- تیرآهن های هاش بار بیشتری را در مقایسه با تیرآهن های معمولی تحمل می کنند و این مهم ترین تفاوتی است که می توان از آن صحبت کرد.
- معمولا تیرآهن‌های معمولی با استاندارد چین و روسیه و تیرآهن‌های H با استاندارد اروپا تولید می شوند.
مراحل تولید تیر آهن هاش
روند تولید تیرآهن هاش برای سایزهای مختلف یکسان است. یعنی نهایت تفاوت آنها بر می گردد به تنظیم های مختلف غلطک. تقریبا همانند تسمه آهنی .
فرآیند تولید تیرآهن هاش با استفاده از نورد گرم انجام می شود. به این صورت که شمشه یا بلوم وارد کوره شده و به دمای 1100 درجه می رسد. پس از این مرحله شمشه‌ها با خروج از کوره به سمت قفسه‌های نورد هدایت می شوند و در مراحل بعدی به شکل مورد نظر تبدیل می شوند.
شمشه‌ها باید سه مرحله ابتدایی، میانی و پایانی که هر کدام یک قفسه نورد نام دارند را طی کنند و هر مرحله وظیفه خاصی در شکل دهی این پروفیل برعهده دارد.
در مرحله ابتدایی غلطک‌ها وظیفه کاهش سطح مقطع و افزایش طول را دارند. محصول خروجی از این مرحله شباهت چندانی به تیرآهن هاش ندارد.
مهمترین قسمت فرآیند تولید هاش، مرحله میانی و پایانی نورد است که محصول اندک اندک شکل تیرآهن را به خود می‌گیرد و آماده برش در اندازه‌های مورد نظر می‌شود.
پس از برش محصول آماده ارسال و بارگیری خواهد بود.
مقاله پیشنهادی؛ نورد چیست؟ + آشنایی با نوردهای سرد و گرم و مزایای آنها
تیرآهن های هاش در چه مواردی کاربرد دارند؟
این روزها که استفاده از تیرآهن های معمولی بسیار محدود است در تمامی امور از تیرآهن های هاش استفاده می شود. مثلا در؛
- ساختمان‌های ضد زلزله برای افزایش ایمنی و مقاومت سازه
- در برج‌سازی به دلیل بلند بودن این تیرآهن ها از آنها بسیار زیاد استفاده می شود.
- در پالایشگاه ها تیرآهن هاش به صورت بست تیرآهنی استفاده می شود.
- خرپا: هر جایی که بخواهند ستون‌ها را از سازه‌ها حذف کنند، از خرپا به جای ستون استفاده می‌شود.
- برای ساختن پل‌هایی با مقاومت بالا از تیرآهن‌های مستحکم و بلند که همان تیرآهن هاش سنگین است استفاده می‌شود.
قیمت تیرآهن هاش
لازم است بدانید که قیمت نهایی تیرآهن هاش به عوامل مختلفی بستگی دارد از جمله نوع آهن, کیفیت, خلوص, کارخانه سازنده و … و از آنجایی که بیشتر تیرآهن های هاشی که در کشور ما وجود دارد از نوع وارداتی است بنابراین نوسان قیمت ارز نیز می تواند روی آن تاثیر بگذارد.
اما در سال های اخیر چند کارخانه ذوب آهن در کشور توانسته اند این تیرآهن ها را تولید و به بازار عرضه کنند. برای اطلاع از قیمت این محصولات می توانید با کارشناسان آهن 021 تماس گرفته و از مشورت آنها استفاده کنید.